Wnioski z pilotażu Godziny Geniuszu - ma sens, czy nie?

Będzie długo, bo i to bardzo ważne dla mnie informacje, rzutujące na przyszłość całego projektu.


Szczegółowe wyniki ankiety ewaluacyjnej udostępniam poniżej, ale chcę zacząć od historii o tym, jak ta ankieta powstawała. Otóż jej przygotowanie odbyło się w konsultacji z członkami społeczności facebookowej Superbelfrzy RP, do której należę wraz z mniej więcej 150 innymi wybitnymi nauczycielami, edukatorami, profesorami i ekspertami edukacyjnymi z całej Polski. Poprosiłem ich, aby zagłosowali na te pytania, które sami by zadali, oraz aby zasugerowali pytania dodatkowe. Tak te konsultacje wyglądały:



Poniżej zamieszczam omówienie jej wyników, a samą ankietę można pobrać >>TUTAJ<< (jest to już wersja rozszerzona o dodatkowe pytanie i nieco zmodyfikowana w oparciu o refleksje po przeprowadzeniu ankiety pilotażowej).

Oryginalna ankieta, którą otrzymali uczniowie, składała się  z czternastu pytań, w tym 6 pytań otwartych. Wzięło w niej udział 22 uczniów.

Pytanie pierwsze: „Który z projektów przedstawionych przez innych zrobił na Tobie największe wrażenie?” było pytaniem czysto informacyjnym, wynikającym z mojej ciekawości, ale obiecywałem uczniom, że nie będę na tej podstawie robił jakichkolwiek rankingów. Mogę tylko stwierdzić, że rozkład odpowiedzi był zadziwiająco równomierny - niemal każdy z projektów robionych przez uczniów znalazł swoich entuzjastów.

Wyniki pytania drugiego: „Wymień coś, z czego jesteś najbardziej dumny/dumna w związku ze swoim udziałem w Godzinie Geniuszu.” zamieszczam na poniższej grafice. Z analizy odpowiedzi wynika, że uczniowie byli dumni ze swojej pracy, ze swojego poczucia sprawczości związanej z praktycznym użyciem języka angielskiego. Niektóre wypowiedzi wskazują na pierwotną  niską  samoocenę w stosunku do realnych możliwości uczniów - wskazuje na to zdziwienie, że im się udało. Ciekawe jest to, że wiele odpowiedzi dotyczy czterech C, będących umiejętnościami XXI wieku (Communication, Collaboration, Critical Thinking, Creativity), czyli komunikacji (w języku angielskim), współpracy w grupie, krytycznego myślenia i kreatywności.


Wyniki pytania trzeciego: „Wymień coś, co teraz, z perspektywy czasu, zrobiłbyś/zrobiłabyś inaczej podczas realizacji swojego projektu.” znajdziecie na grafice poniżej. Analizując odpowiedzi cieszy mnie, że tak wielu uczniów nie miało żadnego problemu z identyfikacją obszaru, który mogliby poprawić, gdyby mogli się cofnąć w czasie. Muszę im przypomnieć te odpowiedzi, kiedy będą rozpoczynać pracę nad drugą  edycją, żeby zwrócili uwagę na ten aspekt jeszcze przed przystąpieniem do kolejnego projektu. Widać też, że wiele odpowiedzi dotyczy zarządzania czasem lub procesem pracy.


Pytanie czwarte brzmiało: „Czy przez realizację Godziny Geniuszu (jako jednej z 6 lekcji angielskiego tygodniowo) w jakiś sposób zwiększyła się motywacja do uczestnictwa w lekcjach angielskiego w ogóle”. 19 Osób odpowiedziało TAK, a 3 osoby NIE, co oznacza, że poświęcenie około 20% czasu na Godzinę Geniuszu w dużym stopniu skutkuje wzrostem motywacji do uczenia się danego przedmiotu (w tym przypadku języka angielskiego) w ogóle. Przypomnę tylko, że sam pomysł Godziny Geniuszu pojawił się  jako próba zwiększenia motywacji do nauki angielskiego, która według mnie pozostawiała w licznych przypadkach wiele do życzenia. Zatem wstępne założenie, że Godzina Geniuszu opiera się na motywacji wewnętrznej (ang. intrinsic motivation) najwyraźniej się sprawdziło, a w dodatku okazało się, że istnieje też efekt zwiększenia motywacji zewnętrznej (ang. extrinsic motivation) w odniesieniu do samego przedmiotu bazowego.

Szczegółowe wyniki przedstawiają się następująco:

Pytanie piąte brzmiało: „Oceń rozwój swoich umiejętności współpracy w trakcie realizacji projektu. Zakreśl odpowiednią liczbę od 1 (mały wzrost) do 5 (duży wzrost)”. Interpretując wyniki, trzeba pamiętać, że niektórzy uczniowie realizowali swój projekt indywidualnie. Interpretując wyniki warto zwrócić uwagę na to, że współpraca (ang. Collaboration) jest jednym ze słynnych czterech C, na których powinna się opierać nowoczesna edukacja XXI wieku. Pozostałe „C” to myślenie krytyczne (ang. Critical Thinking), komunikacja (ang. Communication) oraz kreatywność (ang. Creativity). Przewaga ocen 4 i 5 wskazuje, że mimo że część uczniów wykonywała projekty samodzielnie, to większość uczniów w autoewaluacji tej umiejętności uznała, że miała możliwość umiejętność współpracy rozwinąć. Etap prototypowania umożliwił (przynajmniej nominalnie - tutaj o wiele większy potencjał do zagospodarowania na przyszłość) wzajemnie współdziałanie i pomoc także tym uczniom, którzy pracowali w pojedynkę. 

W przyszłości może warto rozważyć rozdzielenie w ankiecie pytania o współpracę online (np. na grupie facebookowej i messengerze jako medium komunikacji) od pytania o współpracę offline, czyli w kontakcie bezpośrednim - w obu przypadkach te rodzaje współpracy miały miejsce zarówno w czasie rzeczywistym podczas lekcji jak i po lekcjach.

Wyniki szczegółowe przedstawiają się następująco:

Pytanie szóste brzmiało: „Oceń rozwój swoich kompetencji związanych z językiem angielskim w trakcie realizacji projektu. Zakreśl odpowiednią liczbę od 1 (mały wzrost) do 5 (duży wzrost)”. Zdecydowana większość uczniów uznała, że w swojej ocenie poczynili duże postępy w rozwoju kompetencji dotyczących języka angielskiego, co przy uwzględnieniu pozostałych kompetencji rozwijanych w pracy przy Godzinie Geniuszu oraz praktycznego waloru używania angielskiego podczas zajęć, jest wynikiem co najmniej zadowalającym.

Wyniki szczegółowe przedstawiają się następująco:

Pytanie siódme brzmiało: „Oceń rozwój swoich kompetencji technicznych w trakcie realizacji projektu. Zakreśl odpowiednią liczbę od 1 (mały wzrost) do 5 (duży wzrost)”. Interpretując wyniki, trzeba pamiętać, że niektórzy uczniowie realizowali swój projekt nie korzystając z narzędzi cyfrowych, np. tworząc plakaty. Wyniki przedstawione na wykresie wskazują, że kompetencje techniczne nie były priorytetem Godziny Geniuszu, ale z drugiej strony, biorąc pod uwagę faktyczny zakres narzędzi stosowanych przez uczniów (np. Canva, Prezi, Google Slides, platforma podcastowa Spreaker, platforma blogowa Blogger, serwis Wattap, Quizlet, filmy na YouTube własnoręcznie nagrywane i montowane przez uczniów, współpraca online na grupie facebookowej i messengerze), mam wrażenie, że wielu z nich udało się  osiągnąć poziom, na którym technologia jest dla nich przezroczysta. Oni po prostu nie zastanawiają  się  nad tym, że korzystanie z Messengera, Facebooka czy dokumentów Google to jest jakakolwiek technologia - a narzędzia te służą im po prostu do realizacji konkretnych celów. W następnej ankiecie poprawię na pewno zwrot „technicznych” na „cyfrowych”, żeby doprecyzować pytanie.

Wyniki szczegółowe przedstawiają się następująco:

Wyniki pytania ósmego: „Wymień co najbardziej podobało Ci się w lekcjach realizowanych metodą Godziny Geniuszu.” znajdziecie na grafice poniżej. Analizując poszczególne wypowiedzi zaskakuje, jak wielu uczniów zwróciło uwagę na swobodę wyboru swojego projektu. To pokazuje, jaką dużą wagę młodzi ludzie przykładają do swojego prawa do decydowania o sobie i jak doceniają sytuację, w której nauczyciel potrafi to prawo uszanować. Warto też zwrócić uwagę na wypowiedzi dotyczące kreatywności i rozwijania zainteresowań. Kto wie, może Godzina Geniuszu jest jakimś sposobem na umożliwienie uczniom podążania za własnymi pasjami w sytuacji, gdy nierzadko wracają do domu po wielu godzinach nauki w szkole i nie mają już czasu na te pasje poza szkołą. 



Pytanie dziewiąte brzmiało: „Czy uważasz wybrany przez siebie projekt za trafiony?”. 100% uczniów udzieliło odpowiedzi: TAK. Odpowiedź z jednej strony buduje, a z drugiej strony, w zestawieniu z pytaniem 12 (pytanie o kontynuację) widać pewną niekonsekwencję, bo jednak aż 13 osób nie chce kontynuować projektu z pilotażu. Muszę o to dopytać.

Wyniki szczegółowe przedstawiają się następująco:



Na pytanie dziesiąte, czyli „Oceń jak ambitny był Twój projekt w stosunku do Twoich możliwości, zaznaczając to dużą kropką na poniższej osi.” uczniowie odpowiadali zaznaczając odpowiedź na osi bez skali. Wyniki są rozłożone niezwykle symetrycznie - tzn. podobna liczba uczniów uznała, że projekt był zbyt ambitny i że był za mało ambitny, przy czym większość odpowiedzi plasowała się dokładnie pośrodku skali, sugerując optymalny poziom „ambitności” projektu.

Wyniki graficzne przedstawiają się mniej więcej tak:


Niezwykle ważne było dla mnie pytanie jedenaste, czyli „W porównaniu ze "zwykłą lekcją" oceń poziom wiadomości i umiejętności zdobytych podczas Godziny Geniuszu, zaznaczając to dużą kropką na poniższej osi.” Uczniowie odpowiadali zaznaczając odpowiedź na osi bez skali. Niezwykle budujące jest, że poza dwójką uczniów, którzy uznali, że ich poziom wiadomości i umiejętności podniósłby się nieznacznie bardziej podczas zwykłej lekcji, i jednego respondenta, który uznał, że ten poziom był dokładnie taki sam, aż 19 uczniów określiło, że wzrost ten był o wiele większy niż na normalnej lekcji. Aż cztery odpowiedzi umiejscowione były na najbardziej w prawo wysuniętym krańcu skali, sugerując bardzo dużą różnicę „in plus’.

Wyniki graficzne przedstawiają się mniej więcej tak:



Pytanie dwunaste brzmiało: „Czy jesteś za kontynuacją Godziny Geniuszu?”. Wyniki są bardzo optymistyczne: 21 odpowiedziało TAK, a jedna odpowiedź brzmiała NIE, zatem mogę już zapowiedzieć uczniom, żeby przygotowywali się do kolejnej edycji. W sumie to akurat ten wynik sprawdziłem jeszcze podczas lekcji i w rozmowie z uczniami doprecyzowaliśmy, że wg nich czas trwania drugiego etapu powinien być dłuższy czy krótszy niż  pilotażu. Okazało się, że 4 tygodnie pracy plus 1 lekcja na prezentację były czasem całkiem nieźle trafionym. Na podstawie informacji zwrotnych zdecydowaliśmy się jedynie przedłużyć czas pracy nad projektami o jedną godzinę. Czyli kolejny etap będzie trwał 5 Godzin Geniuszu (zastanawiam się, czy aby nie wydzielę z tego jednej godziny na etap burzy mózgów związanej z wyborem projektu) i 1 godzina na prezentację i ewaluację. Wyniki szczegółowe przedstawiają się następująco:


Pytanie trzynaste: „Czy w trakcie kontynuacji masz zamiar kontynuować projekt czy rozpocząć inny?”. 9 uczniów odpowiedziało KONTYNUOWAĆ, a 13 uczniów postanowiło realizować inny projekt. Ciekawe będzie spojrzeć, czy efektywność pracy osób kontynuujących projekt będzie znacznie większa w stosunku do początkowych lekcji, a także ocenić ten sam wskaźnik w przypadku osób, które podejmą nowe projekty.

Wyniki przedstawiają się następująco:


Wyniki pytania czternastego: „Jeśli jest coś, co chciałabyś/chciałbyś mi przekazać w związku z realizacją Godziny Geniuszu, to napisz to tutaj.” znajdziecie na grafice poniżej. Nie wszyscy uczniowie mieli potrzebę na to pytanie odpowiadać, dlatego i wyników jest mniej niż w pozostałych pytaniach otwartych. Poza niezwykle wspierającym tonem wszystkich niemal wypowiedzi, które oczywiście bardzo cieszą, biorę sobie do serca wypowiedź, zgodnie z którą jednak mogłem bardziej zauważać i udzielać pomocy uczniom, którzy się bardzo zaangażowali w swój projekt, żeby pomóc im „pociągnać dalej”.


Podsumowując, nie mogę się  doczekać drugiego cyklu Godziny Geniuszu w mojej klasie.

Komentarze

Popularne posty